Artroskopia niezastąpiona w diagnostyce stawów

Artroskopia – wziernikowanie stawów – to współcześnie najlepsza metoda diagnozowania i wykonywania drobnych zabiegów leczniczych oraz pobierania materiału tkankowego do dalszych badań. Najczęściej wykonuje się artroskopię kolana, w której oglądowi poddawany jest staw kolanowy, ale badanie artroskopii dotyczy także stawu skokowego, nadgarstkowego, łokciowego, barkowego i biodrowego.

Zasada działania artroskopii

Artroskopia umożliwia obejrzenie w powiększeniu danego stawu od wewnątrz. Pozwala na to artroskop – specjalistyczne urządzenie będące odmianą endoskopu. Głównym elementem artroskopu jest z cienka rurka (ok. 4 mm średnicy) o długości 17 cm, wewnątrz której umieszczona jest kamera powiększająca i pokazująca obraz wnętrza stawu, na przykład stawu kolanowego na ekranie oraz nagrywająca badanie.

Dodatkowo artroskop może być wyposażony w przewód, za pomocą którego w trakcie badania podawany jest roztwór soli fizjologicznej lub dwutlenek węgla w celu poprawy widoczności obserwowanego obrazu. Jeśli artroskop jest starszego typu, przewód z płynem lub gazem wprowadza się do stawu osobnym nacięciem, podobnie jak dodatkowe narzędzia, za pomocą których można pobrać materiał tkankowy do badania lub wykonać drobny zabieg. Powstałe w wyniku nacięć skóry blizny są drobne i w porównaniu do blizn po klasycznych cięciach prawie niewidoczne.

Kolano z trzema zaszytymi otworami po artroskopie

Zawsze w znieczuleniu

Artroskopia jest zabiegiem chirurgicznym wykonywanym w znieczuleniu najczęściej w procedurze jednego dnia. Rodzaj znieczulenia jest dobierany indywidualnie w zależności od schorzenia i stanu pacjenta. Może to być miejscowe znieczulenie tkanek otaczających staw, znieczulenie regionalne poprzez zastrzyk w lędźwiowy odcinek kręgosłupa lub znieczulenie ogólne (narkoza).

Wskazania do zabiegu

Wziernikowanie stawów w celach diagnostycznych z możliwością wykonania równocześnie drobnego zabiegu, jeśli w trakcie badania okaże się, że zachodzi taka potrzeba, wykonuje się w sytuacji:

• konieczności wykonania dalszej diagnostyki po wyczerpaniu innych nieinwazyjnych metod,
• pobrania struktur stawu do badania,
• niestabilności stawu,
• zmian zwyrodnieniowych stawu,
• urazów stawów,
• urazów śródstawowych,
• obecności ciała stałego w miejscu poddawanym zabiegowi,
• reumatoidalnego zapalenia stawów,
• nowotworu w obrębie stawu.

Artroskopię stawu kolanowego, stawu najczęściej poddawanego wziernikowaniu, wykonuje się, gdy występują dolegliwości bólowe wynikające z uszkodzenia chrząstki stawowej czy nastąpiło uszkodzenie łąkotki lub więzadeł krzyżowych. Artroskopia kolana to także zabieg przeprowadzany w sytuacji pojawienia się w stawie kolanowym obcych ciał lub martwicy chrzęstno-kostnej.

Artroskopia kolana daje możliwość dokładnego oglądu wnętrza stawu i określenia, z czego wynika na przykład inna niż do tej pory ruchomość stawu, czy nie nastąpiło uszkodzenie chrząstki stawowej, zerwanie lub naderwanie więzadeł krzyżowych albo więzadeł pobocznych. Artroskopia kolana pozwala również ocenić powierzchnie stawowe oraz złamania śródstawowe. Innymi słowy, bez przeprowadzenia artroskopii kolana lekarz ortopeda nie jest w stanie dobrze zdiagnozować schorzenia

W trakcie artroskopii kolana możliwe jest wykonanie drobnych zabiegów: usunięcie przerośniętej błony maziowej, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego, zszycie albo usunięcie łąkotki, usunięcie ciał wolnych, przeszczepienie tkanki lub chrząstki, płukanie stawu, poprawienie stopnia gładkości chrząstki stawowej,

Artroskopia kolana jest zabiegiem małoinwazyjnym, a to znaczy, że w stosunku do klasycznej operacji skutkującej otwarciem stawu daje mniejsze dolegliwości bólowe, zdecydowanie mniejsze ryzyko powikłań oraz mniejsze blizny. Rekonwalescencja po artroskopii kolana jest także szybsza, nie przysparza dużego bólu, a pobyt pacjenta w szpitalu jest krótki. Dodatkowo pacjent powraca do pełnej aktywności życiowej po krótszym okresie czasu.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do wykonania artroskopii kolana może być:

• stan ogólny pacjenta lub jego leczenie w przypadku zaawansowanych chorób ogólnoustrojowych,
• zakażenie tkanek otaczających miejsce zabiegu, deformacje okolic stawu wynikające z zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej.

Przed zabiegiem artroskopii kolana

Do przeprowadzenia artroskopii kolana niezbędna jest kwalifikacja lekarza ortopedy, często specjalisty traumatologii narządu ruchu, który przed operacją kieruje pacjenta na badania obrazowe mające potwierdzić wykonywane przez niego wywiad i badanie kliniczne. Są to RTG, USG lub MR (rezonans magnetyczny). Pacjent w trakcie kolejnej konsultacji proszony jest także o przedstawienie aktualnych badań, takich jak morfologia, badanie moczu, EKG, grupa krwi, badania układu krzepnięcia. Są one potrzebne do konsultacji z lekarzem anestezjologiem. Zdarza się także, że w celu wykluczenia przeciwwskazań niezbędne są konsultacje z innym specjalistami.

Jak przebiega artroskopia kolana

Artroskopia kolana wykonywana jest w warunkach sali operacyjnej. Pacjent poddany jest znieczuleniu miejscowemu, regionalnemu lub ogólnemu. W operowane kolano umiejscowione w pozycji leżącej na podpórce na stole operacyjnym po wykonaniu niewielkiego nacięcia skóry wprowadza się minikamerę artroskopu. Osobnym nacięciem wprowadza się dodatkowe narzędzia, które umożliwiają manipulacje wewnątrz stawu kolanowego oraz przewód, którym podawana jest sól fizjologiczna minimalizująca ryzyko infekcji wnętrza stawu. Miejsca nacięć zabezpieczane są jałowym opatrunkiem.

Obraz z minikamery widoczny lekarzowi na monitorze pozwala obserwować miejsce zabiegu. W jego trakcie operator najpierw dokonuje wnikliwego oglądu stawu kolanowego, aby potwierdzić postawioną wcześniej diagnozę, a następnie przystępuje do działań mających za zadanie naprawienie stanu chorobowego. Ostatni etapem jest zszycie nacięć na skórze – w jednym z nacięć pozostawiany jest dren odprowadzający krew, który jest później usuwany w trakcie zmiany opatrunku.

Czas trwania operacji uzależniony jest od skomplikowania uszkodzenia. Pacjent opuszcza salę operacyjną w czasie od kilkunastu minut do dwóch godzin. Cała operacja jest nagrywana, co umożliwia późniejszą weryfikację i ocenę przez lekarza ortopedę wszystkich czynności.  

Zachowanie po artroskopii kolana

Po artroskopii kolana pacjent pozostaje najczęściej na oddziale szpitalnym na obserwacji przez jeden dzień, chociaż w niektórych przypadkach wymagany jest dłuższy pobyt. Już w pierwszej dobie zachęcany jest do aktywności i poddawany rehabilitacji.  Specjalista fizjoterapii dba, aby powrót do przedzabiegowej ruchomości stawu był bezpieczny, ale jednocześnie maksymalnie szybki. W pierwszej kolejności fizjoterapeuta uczy pacjenta siadać na łóżku, wstawać oraz chodzić o kulach.

Bezpośrednio po operacji, na przykład więzadła lub ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego w stawie barkowym, ważne jest, aby uśmierzyć dolegliwości bólowe. Zalecenia ortopedy w zakresie leczenia bólu są istotne, ponieważ niewłaściwe lub nadmiernie zażywane leki mogą szkodzić ogólnemu stanowi zdrowia. Jednocześnie długo odczuwane bóle, mimo prawidłowo i skutecznie  przeprowadzonej artroskopii, są jednym z możliwych powikłań, dlatego odczuwania bólu nie powinno się lekceważyć

W okresie pooperacyjnym należy przestrzegać wszystkich zaleceń lekarza. Bardzo istotne jest to, aby wykonywać wskazane przez fizjoterapeutę ćwiczenia, ale by operowanej kończyny nadmiernie nie eksploatować, tak aby nie nastąpiło przeciążenie kolana po artroskopii. Może to doprowadzić do uszkodzenia operowanego miejsca i konieczności dalszego leczenia, którego powodzenie nie zawsze do końca można przewidzieć.

Czas rekonwalescencji uzależniony jest od stopnia skomplikowania zabiegu i postępów w rehabilitacji i wynosi od około 6 tygodni do pół roku.

Możliwe powikłania po artoskopii kolana

Artroskopia jest zabiegiem małoinwazyjnym, po którym pacjent szybko powraca do sprawności, jednak jak po każdej operacji możliwe jest wystąpienie sytuacji niepożądanych:

• uszkodzenie chrząstki stawu, wiązadeł, łąkotki lub innych struktur,
• uszkodzenie nerwów lub naczyń krwionośnych,
• wystąpienie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (zakrzepica żylna),
• pojawienie się krwiaka w jamie stawu,
• artrofibroza – rozrost tkanki włóknistej w obrębie stawu wynikający ze stanu zapalnego i powstania wielu zrostów, prowadzący do utraty ruchu w stawie,
• zmniejszenie zakresu ruchu w stawie (w ekstremalnej sytuacji może nastąpić całkowite unieruchomienie stawu),
• obrzęk z przenikaniem płynu używanego do wypełniania jamy stawu (płyn w kolanie po artroskopii),
• przetrwały zespół bólowy – długotrwały ból odczuwany mimo skutecznego przeprowadzenia operacji,
• zespół ciasnoty przedziałów powięziowych – zespół objawów bólowych i napięcia mięśni mogący pojawić się po przywróceniu krążenia w przejściowo niedokrwionym narządzie,
• powikłania związane ze znieczuleniem.

W sytuacji, w której metody nieinwazyjne nie dają odpowiedzi na to, co jest przyczyną choroby stawu albo w przypadku konieczności wykonania drobnego zabiegu, artroskopia jest współcześnie najczęściej zalecaną przez ortopedów i najlepszą metodą.

Dowiedz się więcej i zamów finansowanie pod nr tel.: 22 266 83 70 (pon.-pt. 8-20, sob. 9-14) lub przez FORMULARZ.